Od dawna wiadomo, że za co się człowiek nie weźmie, to zawsze najtrudniej jest mu to zacząć... Dlatego polecamy Twojej uwadze garść pro-tipów, które pomogą niejednemu genealogicznemu zapaleńcowi rozpocząć swoje amatorskie poszukiwania dawnych przodków i stworzyć wyjątkowe, wielopokoleniowe drzewo genealogiczne, którym będzie mógł się pochwalić całej rodzinie i znajomym.
Także jeśli chcesz się zabrać za uprawianie genealogii, ale nie masz pojęcia, jak zacząć - zapoznaj się z przygotowanymi przez nas poradami. Mamy nadzieję, że dostatecznie Cię zmotywują i umożliwią Ci zaplanowanie swojej pracy!
Krok 0 - Uzbrój się w cierpliwość!
Tworzenie wielopokoleniowego drzewa genealogicznego to często długotrwały proces, z którego charakterem należy się pogodzić. Postaraj się uzbroić w cierpliwość, aby poszukiwania kolejnych coraz starszych członków rodziny nie zakończyło się nerwicą lub słomianym zapałem :)
Krok 1 - Zdobądź informacje od rodziny
Poszukiwania warto zacząć od rozmowy z najstarszymi członkami rodziny - rodzicami, dziadkami itd. To punkt wyjściowy do zdobycia podstawowych informacji na temat swojego pochodzenia, zarówno z poziomu twardych informacji o imionach, nazwiskach czy miejsc zamieszkania (bez tych wiadomości nie pójdziesz dalej), ale też pozwoli Ci poznać rodzinne historie czy legendy. Najważniejsza rada - nagrywaj, zapisuj, rób zdjęcia, notatki! W przyszłości to będzie świetna pamiątka!
Pamiętaj, że rodzina może być najlepszym (i często najszybszym) źródłem informacji.
Przykład: na próżno główkowaliśmy długimi godzinami i szukaliśmy w bazie imienia prapradziadka Oli… Wystarczyło zapytać Babcię, która bez wahania podała podstawowe dane ojca swojego teścia ;)
Uzbrojony/a w taką podstawową wiedzę, która pozwala rozpocząć poszukiwania, możesz przejść do kolejnych kroków.
Punkt 2 - Zbierz urzędowe dokumenty
Jeśli chcesz owocnie prowadzić poszukiwania i zbierać oficjalne dokumenty na etapie głębszych badań - warto założyć profil zaufany, umożliwiający składanie wniosków urzędowych bez wychodzenia z domu (więcej informacji, jak to zrobić, znajdziecie na portalu gov.pl - https://www.gov.pl/web/gov/zaloz-profil-zaufany ).
Jeśli posiadasz w swoich rodzinnych zbiorach takie dokumenty jak akty urodzeń/ślubu rodziców lub dziadków, przygotuj je. Na pewno będą przydatne do potwierdzenia pokrewieństwa w urzędzie. Wtedy można zająć się sprawami urzędowymi i spróbować pozyskać koperty i metryczki dowodowe. Oprócz informacji dotyczących miejsca urodzenia czy zamieszkania, znajdziesz w nich wzmianki na temat miejsca przebywania podczas II wojny światowej, a nawet zdjęcia swoich przodków.
Więcej informacji o pozyskiwaniu kopert dowodowych zdobędziesz w kolejnych artykułach.
Krok 3 - Przejrzyj internetowe bazy danych
Równolegle do urzędowych działań i składania kolejnych wniosków, możesz zapoznać się z ogólnodostępnymi bazami internetowymi czy stronami towarzystw genealogicznych. Warto dodać, że w zależności od regionu poszukiwań należy wybrać odpowiednią dla siebie bazę - np. dla Wielkopolski będzie to BaSIA- http://basia.famula.pl/ lub Poznań Project - http://poznan-project.psnc.pl/ , dla Lubelszczyzny - LUBGENS https://lubgens.eu, zaś dla Pomorza - baza prowadzone przez Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne - http://www.ptg.gda.pl/.
Przykładowe internetowe bazy dokumentów:
https://geneteka.genealodzy.pl/ - ogólnopolska baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego, w której można znaleźć indeksy urodzeń, małżeństw i zgonów (imiona, nazwiska, miejsca oraz daty).
http://metryki.genbaza.pl/ - strona ze skanami ksiąg metrykalnych znajdujących się w archiwach w Warszawie, Gdańsku, Łodzi, Kielcach i Koszalinie.
http://straty.pl/ - wyszukiwarka danych dotyczących osób represjonowanych przez Niemców podczas II wojny światowej. Znajdziecie tu informacje o osobach wywiezionych do obozów koncentracyjnych lub do przymusowej pracy na terenie III Rzeszy oraz cywilnych ofiarach wojny, np. zabitych w masowych egzekucjach.
https://www.familysearch.org/ - zagraniczny portal umożliwiający szukanie korzeni, zawiera zarówno indeksy, jak i skany ksiąg metrykalnych z archiwów państwowych oraz kościelnych. Szczególnie te ostatnie są bardzo istotne w badaniach genealogicznych, ponieważ często można tam znaleźć skany ksiąg parafialnych z XVIII czy nawet XVII wieku (dla tych, którzy nie wiedzą, w archiwach państwowych zazwyczaj znajdują się metryki tworzone dopiero od 1808 roku, czyli od momentu wprowadzenia w Królestwie Polskim obowiązku prowadzenie ksiąg stanu cywilnego)
https://heritage.statueofliberty.org/ - wyszukiwarka osób zarejestrowanych jako pasażerowie statków przypływających do Stanów Zjednoczonych w latach 1820-1957.
bazy cmentarne - czyli bazy osób pochowanych na danym cmentarzu. Największą ogólnopolską bazą jest https://grobonet.com/. Warto zajrzeć również na http://www.cmentarnik.net/. Pamiętajcie także, że poszczególne miasta lub parafie tworzą własne wyszukiwarki pochowanych osób. Dlatego warto wpisać w wyszukiwarkę nazwę miejscowości z dopiskiem “cmentarz” (dla przykładu link do wyszukiwarki miejsca pochówku na cmentarzu w Pawłowicach w pow. sochaczewskim - http://37.28.154.108/pawlowice/).
https://gwar.mil.ru/ - rosyjska baza uczestników I wojny światowej. Można w niej znaleźć informacje o zabitych, rannych bądź wziętych do niewoli Polakach służących w armii carskiej. Uwaga - baza jest prowadzona w jęz. rosyjskim, dlatego dane należy wpisywać w tym języku!
https://www.myheritage.pl/ - jeden z najpopularniejszych portali, w którym możesz stworzyć własne drzewo genealogiczne i dzielić się nim z innymi użytkownikami. Ta opcja pozwala na odnajdowanie informacji na temat kolejnych gałęzi. Strona zawiera różnego rodzaju indeksy (choć w większości są to dokumenty amerykańskie). Dodatkowo, dostępny jest także program MyHeritage Family Tree Builder - temu zagadnieniu także poświęcimy jeden z naszych artykułów!
Krok 4 - Zrób archiwalny research
Po przestudiowaniu wszystkich możliwych baz i zdobyciu wielu informacji na temat przodków, warto zajrzeć na stronę https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ - znajdziesz tu opis zasobów archiwów państwowych oraz liczne skany wybranych przez archiwa dokumentów.
Przykład: jeśli wiemy, że nasi przodkowie mieszkali na początku XX wieku pod Ciechanowem (woj. mazowieckie), możemy sprawdzić, jakie dokumenty z tego okresu dotyczące tej miejscowości posiada właściwy dla Ciechanowa Oddział Archiwum Państwowego w Mławie. Stosując tę metodę możemy znaleźć pozametrykalne dokumenty dotyczące naszych przodków, np. akty notarialne, umowy, dokumenty związane ze służbą wojskową czy nawet dawne akta spraw sądowych.
Krok 5 - Odwiedź archiwum
Dzięki poszukiwaniom opisanym w poprzednim punkcie możemy ustalić, jakie zasoby nas interesują i do jakich punktów archiwalnych możemy się stacjonarnie udać. Wizyta w archiwum to nie tylko “grzebanie” w dokumentach, ale też namacalne doświadczenie historii poprzez pamiątki dawnych czasów, które są udostępnione dla interesantów. Uwaga: aby odbyć wizytę w archiwum, należy się wcześniej dobrze przygotować oraz umówić na wizytę - ale o tym więcej napiszemy później :)
Podsumowując powyższe punkty, warto zwrócić uwagę na kolejność ich występowania. Zaplanuj więc swoje badania, mając na uwadze sugerowany plan działania. Plan amatorskich badań genealogicznych jednak nie ma końca, po stacjonarnej wizycie w archiwum pewnie znów wrócisz do przeszukiwania baz itd. Dzięki niemu zwiększysz prawdopodobieństwo systematycznej, uporządkowanej pracy, a jednocześnie zminimalizujesz ryzyko gonienia za własnym ogonem :)
Przecież zgodnie z myślą w naszym pierwszym poście - poszukiwanie przodków ma być przyjemnością, a nie trudem i przykrym obowiązkiem, który sami sobie nakładamy.
Jeśli masz pytania lub sugestie, jak stworzyć swój unikatowy plan działania - daj znać w komentarzu!
Comments