Poprzednio szczegółowo omawialiśmy działanie Geneteki. Mamy świadomość, że podczas Waszych poszukiwań możecie natknąć się na różne nieoczywiste sytuacje, a w Waszych głowach narodzi się wiele pytań o sposób działania całej bazy.
Uprzedzając niektóre z nich, poniżej zamieszczamy pierwszą część najczęściej zadawanych (naszym zdaniem) pytań dotyczących wyszukiwania w Genetece.
1. Na czym polega wyszukiwanie z gwiazdką?
Wyszukiwanie z gwiazdką polega na wstawieniu znaku gwiazdki * po prefiksie wyszukiwanego słowa. W praktyce oznacza to, że otrzymacie w wynikach nie tylko wpisane wyrażenie, ale również słowa zawierające dowolny ciąg znaków występujący po tym wyrażeniu. Czyli jeśli wpiszecie w polu “Nazwisko” Bugaj*, wyszukiwarka znajdzie Wam takie nazwiska jak: Bugaj, Bugajski, Bugajska, Bugajczyk itd.
Ważne! Aby otrzymać najbardziej optymalne wyniki przy takim sposobie wyszukiwania, dodatkowo użyj opcji “Wyszukiwanie dokładne”.
2. Chcę znaleźć za jednym razem wszystkie osoby z danej parafii, posiadające takie samo nazwisko (zarówno z końcówką męską oraz żeńską). Czy to możliwe?
Tak. Wystarczy użyć wspomnianego wyżej wyszukiwania z gwiazdką. Gwiazdkę należy wstawić zamiast ostatniej litery - to ona decyduje o formie męskiej lub żeńskiej nazwiska.
3. Czy można za jednym razem znaleźć wszystkie dzieci danego małżeństwa?
Oczywiście. Wystarczy wpisać w wyszukiwarce imiona i nazwiska osób tworzących małżeństwo i przeszukać listę urodzeń. Jednak trzeba pamiętać o jednej ważnej zasadzie. Mianowicie, jeśli zaznaczyliście “Wyszukiwanie dokładne” nazwisko mężczyzny wpiszcie z gwiazdką (tak jak to wyjaśniliśmy w pytaniu nr 2). Inaczej wyświetlą się Wam tylko synowie danej pary (bez córek).
4. Jak znaleźć wszystkie dzieci małżeństwa w sytuacji, gdy nie jestem pewny co do nazwisk rodziców?
Może się zdarzyć, że małżonkowie, których dzieci szukamy mają nazwiska zamiennie występujące z końcówką -ski lub bez niej albo po prostu bardzo podatne na przekręcanie. W takiej sytuacji najlepiej oprzeć wyszukiwanie na ich imionach, natomiast nazwiska można maksymalnie skrócić przy użyciu gwiazdki (nawet tylko do pierwszej litery). W zależności od sytuacji, możecie też użyć do wyszukiwania nazwiska tylko jednego z małżonków - oczywiście tego bardziej pewnego.
W sytuacji poniżej mężczyzna figurował pod nazwiskiem Grono lub Gronowski, a nazwisko jego żony wystąpiło w aż siedmiu wariantach!
5. Szukam informacji o przodku Jacentym Zakrzewskim. W Genetece znalazłem indeks ze ślubem Jacka Zakrzewskiego. Data oraz miejsce zdarzenia pasują do poszukiwanego Jacentego. Czy może to być ta sama osoba?
Tak. Trzeba wiedzieć, że Geneteka stosuje synonimy imion. Dlatego Jacek, Jacenty czy Hiacynt traktowane są jak to samo imię. W tym przypadku rozbieżność wynikała z faktu, że akt ślubu był spisany po łacinie, a osoba indeksująca przetłumaczyła łacińskie imię Hyacinthus jako Jacek.
Uwaga! Synonimy imion działają nawet przy użyciu opcji “Wyszukiwanie dokładne”!
6. Nie jestem pewny nazwisk poszukiwanych przeze mnie przodków. Czy w Genetece mogę wyszukiwać osoby tylko po ich imionach?
Wyszukiwanie po samych imionach jest możliwe tylko w obrębie danej parafii. Wykonanie takiego zapytania w obrębie województwa jest zablokowane z obawy o zbyt dużą ilość wyników i przeciążenie serwisu. Jednak tę blokadę można ominąć na dwa sposoby:
wpisz oba interesujące Cię imiona i jakiekolwiek nazwisko, po otrzymaniu wyników usuń z adresu strony w przeglądarce parametr &search_lastname=nazwisko i wciśnij enter.
wpisz oba interesujące Cię imiona, a następnie zmień województwo
7. Znalezienie wszystkich dzieci jednego mężczyzny jest stosunkowo proste. Natomiast przy wyszukiwaniu dzieci jednej kobiety trzeba być bardziej uważnym. O czym przede wszystkim należy pamiętać przy takich poszukiwaniach?
W przypadku kobiet najważniejsza jest oczywiście świadomość zmiany ich nazwiska po ślubie. W związku z tym warto przeszukać bazę pod kątem panieńskiego nazwiska szukanej kobiety. W ten sposób możemy znaleźć informacje nie tylko o jej ślubie, ale także o ewentualnych przedmałżeńskich dzieciach. W takich sytuacjach pole ojca dziecka jest puste lub zawiera słowo “nieznany” albo “NN”.
Jeśli kobieta wyszła za mąż, przeszukajcie również bazę wpisując jej nazwisko po ślubie, ale bez wpisywania danych jej męża. Być może odkryjecie przypadki tzw. dzieci wdów - czyli urodzonych przez kobietę po śmierci męża. Żony po zgonach mężów nadal posługiwały się ich nazwiskami, więc ich nieślubne dzieci z okresu po śmierci męża otrzymywały de facto jego nazwisko!
8. Co oznacza ikona z literą “i” przy nazwiskach niektórych osób?
Ta ikona informuje użytkownika o innym nazwisku pod jaką występuje dana osoba. Po najechaniu kursorem myszy zobaczysz komunikat z wyjaśnieniem o jakie nazwisko chodzi. Najczęściej informacje dotyczą:
innej wersji nazwiska - zazwyczaj wydedukowanej z innych aktów dotyczących tej osoby:
zupełnie innego nazwiska - zdarza się to np. gdy matka nieślubnego dziecka wyjdzie później za mąż. Wtedy jej dziecko może być bardziej znane pod nazwiskiem nowego męża, dlatego niektórzy księżą odnotowywali ten fakt w metryce.
w aktach zgonów kobiet - nazwiska panieńskiego zmarłej
w aktach ślubów - nazwiska panieńskiego żony, także w sytuacji kiedy kobieta wychodzi drugi raz za mąż - w ten sposób uzyskacie informacje aż o trzech nazwiskach jednej kobiety: panieńskim, po pierwszym mężu oraz po drugim mężu
w aktach urodzeń kobiet - nazwiska po mężu; jest to rzadka sytuacja, jednak czasem na marginesie aktu urodzenia kobiety można odczytać informację o jej ślubie lub śmierci - osoba indeksująca może to uwzględnić i wpisać również nazwisko po mężu.
Pamiętaj! Wyszukiwarka Geneteki uwzględnia w wynikach również nazwiska podane w komunikacie. To znacznie zwiększa Twoje szanse na odnalezienie poszukiwanej osoby.